(Cadn.com.vn) - Vụ Mỹ xâm lược Cuba ở Vịnh Con Lợn hay còn gọi sự kiện Vịnh Con Lợn đã thất bại thảm hại do Washington bị cản trở bởi những tín hiệu hỗn hợp và nhầm lẫn tai hại, theo các tài liệu mới được Mỹ giải mật ngày 16-8.

Các tư liệu mới được giải mật do kho văn khố an ninh quốc gia của Trường Đại học George Washington công bố khoảng hai tuần sau khi Mỹ công bố 4 bộ hồ sơ liên quan đến vụ tấn công thất bại nhằm vào chính quyền của Chủ tịch Fidel Castro lúc bấy giờ. Các tài liệu này cũng nhấn mạnh sự cực đoan của Mỹ khi tiếp tục giữ vững những “từ chối chính đáng” về vai trò của Washington trong cuộc xâm lược của những người lưu vong Cuba được Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) đào tạo. “Những tài liệu này nói đến những tranh luận lịch sử quan trọng trong sự kiện Vịnh Con Lợn – những vấn đề mà Mỹ luôn coi là “từ chối chính đáng”, ông Peter Kornbluh - chuyên gia phân tích tại Cục Lưu trữ an ninh quốc gia có trụ sở tại Washington cho biết.

Những tài liệu phát hành trước đó cũng cho thấy, trong khi Tổng thống John F.Kennedy luôn cho rằng, chiến dịch tấn công Vịnh Con Lợn nên giữ bí mật, các nhà hoạch định đã bắt đầu nghi ngờ về sự thành công của chiến dịch tuyệt mật này ít nhất 5 tháng trước cuộc xâm lược. Và theo tài liệu giải mật lần này, Grayston Lynch - đặc vụ CIA đã bắn nhầm vào các phi công phe mình trong cuộc xâm nhập bất thành Vịnh Con Lợn. Đặc vụ này đã bắn súng trường và súng máy vào máy bay B-26 mà CIA cấp cho lực lượng xâm nhập người Cuba lưu vong. Chính những người Cuba lưu vong đã lái những chiếc máy bay được ngụy trang giống như máy bay quân sự của Cuba. Một vài máy bay của lực lượng lưu vong đã bị bắn vì khó phân biệt chúng với máy bay của Cuba.

Ngoài ra, CIA, với sự giúp đỡ của Lầu Năm Góc, yêu cầu tạo ra một loạt các vụ nổ lớn trên bầu trời thủ đô La Havana khiến cho phía Cuba lầm tưởng rằng, quân lưu vong đang mở một cuộc tấn công trên không. Đêm 14-4-1961, sau hơn một năm được huấn luyện kỹ càng, 164 phần tử người Cuba sống lưu vong tại Mỹ đã đổ bộ gần Baracoa, tỉnh miền đông Oriente của Cuba. Một chiếc tàu mang cờ hiệu Costa Rica, xuất phát từ Key West (bang Florida, miền nam nước Mỹ) cùng một số tàu khu trục của Hải quân Mỹ đã thả neo gần bờ biển Vịnh Guantanamo. Tuy nhiên, đây chỉ là kế hoạch nghi binh nhằm đánh lạc hướng lực lượng an ninh Cuba.

Quân lưu vong Cuba nghiên cứu bản đồ chiến dịch tấn công vài ngày trước cuộc đổ bộ Vịnh Con Lợn. Ảnh: Miami Herald

Sáng 15-4, 8 phi cơ Douglas B-26B của Mỹ, được sơn giả dấu hiệu của Lực lượng Không quân Cách mạng Cuba và có trang bị bom, hỏa tiễn, súng máy, đã xuất phát từ Nicaragua. Chúng chia làm 3 nhóm, đồng loạt tấn công các sân bay Cuba nhằm phá hủy phần lớn hoặc tất cả máy bay vũ trang của Không quân Cuba nhằm chuẩn bị cho cuộc đổ bộ chính thức sau đó. Sau khi thực hiện cuộc tấn công Cuba, chúng bay về Florida (Mỹ) và Nicaragua nhằm đánh lạc hướng bằng thông tin đây là những máy bay của binh sĩ Cuba đào tẩu.

Theo Richard D. Drain -  một nhà hoạch địch kế hoạch xâm lược hàng đầu của CIA: “Chúng tôi cố gắng tạo ra sự nhầm lẫn như vậy. Tôi nghĩ rằng những âm thanh như những tiếng bom nổ như thế sẽ khiến chính quyền Chủ tịch Fidel Castro phân tâm nhằm chuẩn bị cho một cuộc tấn công trên bộ khác”. Nhưng, Drain nói trong một cuộc phỏng vấn gần đây rằng, Trợ lý Ngoại trưởng Wymberly Coer đã bác bỏ kế hoạch này và ông không biết lý do vì sao. Một quan chức khác của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, Coer không thể phê chuẩn kế hoạch này vì hành động này “quá rõ ràng là do Mỹ làm”.

Theo như nội dung được công bố, Mỹ đã nỗ lực yêu cầu phía Guatemala cùng thực hiện nhiệm vụ này. Phía CIA yêu cầu Guatemala huấn luyện cho những phần tử người Cuba lưu vong tham gia cuộc đổ bộ lật đổ Chủ tịch Cuba Fidel Castro. Hai năm sau đó, Tổng thống Guatemala Alvaro Colom đã xin lỗi Cuba vì đã dính líu  đến hành động xâm lược này. Ngoài ra, Nicaragua và Panama cũng tham gia các cuộc đàm phán với CIA. CIA đã nỗ lực trong việc sở hữu được các căn cứ không quân và hải cảng của Nicaragua nhằm giúp cho lực lượng không quân tấn công Cuba. Panama tuy có tham gia cùng với Nicaragua và Guatemala nhưng ở mức độ không nhiều.

Ngày 17-4-1961, khoảng 1.500 người Cuba lưu vong do CIA huấn luyện đã đổ bộ lên bờ biển phía Nam của Cuba với hy vọng kích động một cuộc nổi dậy. Tuy nhiên, Chủ tịch Fidel Castro đã được cảnh báo về vụ xâm nhập và có thời gian chuẩn bị lực lượng. Kết quả là sau hơn 72 giờ chiến đấu, quân lưu vong đã thất thủ hoàn toàn. 114 người bị giết, 1.189 tù binh, gồm cả ban chỉ huy cấp cao bị quân đội Cuba bắt sống, phía quân đội Cuba tổn thất 176 nhân mạng.

Sau đó, Tổng thống Mỹ John F. Kennedy đã nhận trách nhiệm cuộc đổ bộ bất thành. Rất nhiều người Cuba lưu vong đã đổ lỗi cho Kennedy vì thất bại này. Họ cho rằng ông đã không có những hỗ trợ cần thiết để đảm bảo thắng lợi.

Thanh Văn (Theo Miami Herald)